W 1918 roku, kiedy Polska odzyskiwała niepodległość, Wielkopolska, podobnie jak pozostałe ziemie zaboru pruskiego, nie weszła automatycznie w skład niepodległego państwa polskiego. Jesienią 1918 roku granica dawnego zaboru rosyjskiego była już strzeżona przez oddziały polskie. Na odcinku Skalmierzyc straż pełnili żołnierze-ochotnicy z poznańskiego, którzy do powstania przygotowywali się w Szczypiornie. Wielkopolanie podjęli więc działania mające na celu włączenie Wielkopolski do odradzającej się Rzeczypospolitej. Listopad i grudzień to miesiące poświęcone przygotowaniom powstańczym. Niemcy były wówczas osłabione przegraną wojną i rewolucją. Głoszono hasła utrzymania na wschodzie granic przedwojennych, jednak przynajmniej część ówczesnych polityków niemieckich zdawała sobie sprawę z tego, że wobec znacznej przewagi procentowej ludności polskiej nad niemiecką w prowincji poznańskiej utrzymanie Wielkopolski w granicach Niemiec będzie niemożliwe.
W przygotowaniach do rozprawy z zaborcą wzorowano się na ośrodkach większych, w tym Ostrowie, z którym więź patriotyczna była utrzymywana od dawna. W sąsiednim Kaliszu wystosowano rozkaz Szefa Sztabu Wojskowego Ziemi Kaliskiej przy Komendzie Okręgowej Polskiej Organizacji Wojskowej – por. Juliusza Ulrycha z dnia 12.11.1918 roku o treści: Rozkaz Nr 1 Do Żołnierzy Polaków Wojsk Niemieckich stacjonujących w Kaliszu. Wzywam niniejszym wszystkich żołnierzy, podoficerów i oficerów Polaków pełniących służbę w załodze niemieckiej w Kaliszu do opuszczenia z bronią w ręku szeregów niemieckich i zameldowania się w Komendzie Sztabu w ciągu 24 godzin. W mieście tym oraz na wschód od Prosny stopniowo rozbrajano oddziały niemieckie, tworząc zalążki wojska polskiego oraz przejmując urzędy.
W przygotowaniach do rozprawy z zaborcą wzorowano się na ośrodkach większych, w tym Ostrowie, z którym więź patriotyczna była utrzymywana od dawna. W sąsiednim Kaliszu wystosowano rozkaz Szefa Sztabu Wojskowego Ziemi Kaliskiej przy Komendzie Okręgowej Polskiej Organizacji Wojskowej – por. Juliusza Ulrycha z dni zresztą jak w reszcie poznańskiego, wyglądała trochę inaczej z uwagi na to, że nadal była to część Niemiec. Razem z garnizonem niemieckim w Ostrowie Wielkopolskim liczba żołnierzy skoncentrowanych w obydwu miejscowościach wynosić mogła od 700 do 750 ludzi. Organizacja strony polskiej wyglądała skromniej. W listopadzie 1918 roku zaczęto formować Straż Obywatelską na terenie wsi powiatu ostrowskiego. Jedną z jej siedzib stały się Skalmierzyce. Formowanie i organizację obwodu skalmierzyckiego oraz sieroszewickiego zakończono podczas spotkania 10 listopada w Ołoboku, które zwołano pod pretekstem imienin miejscowego księdza Teodora Wendego. Dowódcą straży skalmierzyckiej został wówczas Tadeusz Brodowski, dziedzic Strzegowy. W połowie listopada zwołano wiec w Domu Katolickim znajdującym się przy kościele. Mówcy upewnili społeczeństwo, że nadszedł czas działania. Przewodnictwo w organizowaniu ochotników powierzono Józefowi Idziorowi. W dniach pomiędzy 5 a 22 listopada 1918 roku odbyło się co najmniej dziewięć wspólnych spotkań polskich środowisk niepodległościowych, cztery w Ostrowie, przynajmniej cztery w Kaliszu i jedno właśnie w Skalmierzycach. 17 listopada, najpewniej w Domu Katolickim, odbyła się konferencja komendanta POW z Kalisza, por. J. Ulrycha, z polskimi przedstawicielami rad żołnierskich.
Biorąc pod uwagę miejsca spotkań dobrze widać, że Nowe Skalmierzyce musiały być niemal na co dzień miejscem, przez które przejeżdżali działacze niepodległościowi. Dostępność i sprawność tej komunikacji zależała w dużej mierze od siły i jakości niemieckich oraz polskich struktur, które powstały w Skalmierzycach i Szczypiornie. Od 20 listopada mieszkańcy Skalmierzyc pod przewodnictwem Józefa Idziora pomagali w przemycie ludzi i sprzętu przez kordon graniczny dla organizowanego w Kaliszu przez Powiatową Radę Ludową polskiego oddziału, którego dowództwo objął Władysław Wawrzyniak. Ich najważniejszym zadaniem był transport broni z Ostrowa do Kalisza. Warto dodać, iż Straż Obywatelska oraz Straż Ludowa działały w tym samym kierunku, ale obok siebie. Powstańcy ze Skalmierzyc mieli stały punkt organizacyjny w Domu Katolickim, gdzie mieścił się zasłużony dla Polaków Bank Ludowy. Poprzez Radę Ludową utrzymywali łączność z Powiatową Radą Ludową. Ich najważniejszym zadaniem pod koniec listopada i w grudniu było gromadzenie broni i amunicji. Początkowo wybierano ją wieczorami z nieczynnego młyna przy ulicy 1 Maja w Nowych Skalmierzycach. Zadaniu sprzyjał brak oświetlenia ulic. Działali oni w następujący sposób: Dwóch Polaków wdawało się w rozmowę z Niemcem strzegącym magazynu, częstując go papierosami, drudzy podsadzali do okien chłopców, którzy przecisnąwszy się przez kraty, podawali karabiny i paczki naboi na zewnątrz. Inni odnosili je natychmiast do pobliskich zabudowań Tomasza Chlasty, a później w dogodnym czasie do stodoły w pobliżu punktu organizacyjnego powstańców.
Broń wykradano także z wagonów nadchodzących ze wschodu, dzięki polskim pracownikom kolei, którzy zamieniali kartki na transportach tak, że te z uzbrojeniem dostawały się na boczne tory. Karabiny wynoszono przez zarośla na wozy, które podjeżdżały z pobliskich Śliwnik. Warto wspomnieć o roli dwóch kobiet, które odgrywały ważną rolę informacyjną dla funkcjonowania skalmierzyckiej Rady Ludowej. Józefa Wasiakowa, zatrudniona w obsłudze gościńca Seidla przy kordonie granicznym, prawie codziennie przekazywała wiadomości o tym, co się dzieje w oddziale Grenzschutzu. Władysława Orłowska natomiast, obsługując na poczcie centralę telefoniczną, podsłuchiwała rozmowy między oddziałami niemieckimi i dowiadywała się o planach transportu broni oraz żywności.
Za kordonem w barakach po carskiej straży granicznej usadowił się niewielki oddział Mariana Modrzejewskiego. Należało do niego osiem ochotników ze Skalmierzyc i jeden z pobliskiego Gniazdowa. Gdy 2 grudnia kompanie dowódcy Władysława Wawrzyniaka zajęły koszary w Szczypiornie, usuwając stamtąd oddział niemiecki, grupę Modrzejewskiego włączono ewidencyjnie do I Batalionu Pogranicznego.
Ochotnicy ci pozostali nadal w barakach przy kordonie, który służył za polski posterunek graniczny na trasie Ostrów – Kalisz, pełniąc rolę łącznika z powstańcami w Skalmierzycach. Duży wkład w rozbudowę tego batalionu wniosła Straż Ludowa w Skalmierzycach. Okazała się ona nadzwyczaj pomocna przeprowadzając ochotników przez kordon graniczny. Duże znaczenie w całej akcji odgrywała również rodzina Niemojowskich, czynnie zaangażowana w materialną pomoc dla powstańczych przygotowań.
27 grudnia 1918 roku podczas patrolu na boczkowskim polu, zaledwie kilka kilometrów od Nowych Skalmierzyc, został zastrzelony pierwszy powstaniec – Jan Mertka. Ten tragiczny incydent wywołał szybką reakcję polskiego dowódcy. Władysław Wawrzyniak podjął pościg za sprawcami zdarzenia i wtargnął cztery kilometry w głąb terytorium niemieckiego. Po bezskutecznej pogoni batalion powrócił do Szczypiorna. Strona polska, aby wyjaśnić okoliczności zdarzenia, podjęła rozmowy z dowództwem niemieckim, ale uniemożliwił je dalszy bieg wypadków. Wydarzyło się to na kilka godzin przed starciami w Poznaniu i stało się przedmiotem sporów o to, gdzie rozpoczęło się Powstanie Wielkopolskie.
W niedzielę 29 grudnia 1918 roku dowódca Okręgu Wojskowego w Kaliszu wyraził zgodę na uderzenie na Skalmierzyce. Miało to związek z wydarzeniami sprzed dwóch dni oraz tym, że w trzecim dniu Powstania Wielkopolskiego miał przejeżdżać z Poznania do Warszawy Ignacy Paderewski. Prawie cała linia kolejowa była pod kontrolą Polaków, z wyjątkiem właśnie Ostrowa i Skalmierzyc. Z inicjatywą wkroczenia do Wielkiego Księstwa Poznańskiego wystąpił ppor. Wawrzyniak do ppłk. J. Lewszeckiego w Kaliszu. Otrzymał on od dowódcy Kaliskiego Okręgu Wojskowego zgodę, ale tylko na zajęcie Skalmierzyc – biorąc całą odpowiedzialność na siebie. Ppor. Wawrzyniak podprowadził późnym wieczorem dwie kompanie ku granicy. Jedna z nich rozbroiła posterunek i cały oddział graniczny Grenzschtzu, a druga udała się wzdłuż torów na dworzec, aby rozbroić oddział komendy dworca. Wysłano także dwóch posłańców konnych do Skalmierzyc, aby poinformować o sytuacji zebranych w Domu Katolickim członków Rady Ludowej i uzbrojonych powstańców.
Józef Jaźwiec: Była to niedziela 29 grudnia, późny wieczór. Pamiętam, byliśmy odświętnie ubrani, a tu ktoś w okno wali. Nie pytałem i poszedłem bo wiedziałem, co będzie. W Domu Katolickim na małej salce Rumiński wydawał karabiny, a Orłowski naboje. Ktoś to przywiózł. Idziora z nami nie było. Wciąż mi się zdaje, że na zebraniu i przy wydawaniu broni był porucznik Modrzejewski. Przed wymarszem wszedł na stół i wygłosił do nas słowa zachęty. Był bez płaszcza i miał przy sobie “armeepistolete” i szedł na czele. Mogło nas być 40 do 50 ludzi.
Powstańcy ruszyli w stronę dworca, zajmując po drodze pocztę. W tym czasie kompania ze Szczypiorna zajęła wartownię przy domku stacyjnym i rozbroiła oddział komendy dworca. Powstańców wysłano także na miasto, tam odebrano broń niemieckiemu burmistrzowi, komisarzowi obwodowemu, rozbrojono także żandarmów oraz oficerów spędzających swój wolny czas w restauracji.
Żołnierzy niemieckich znad granicy umieszczono w obozie w Skalmierzycach-Szczypiornie, a obsadę dworca, z reguły starszych ludzi, wśród których było wielu Ślązaków, puszczono wolno. Do rana plac przed dworcem zapełnił się rozradowanymi powstańcami z dalszych wsi. O świcie na wysokiej wieży dworca wywieszono sztandar, tak samo uczyniono w budynku poczty. Władysław Wawrzyniak powierzył komendę dworca kompanii skalmierzyckiej, a komendantem mianował Józefa Idziora. Niemcy nadal przez pewien czas pełnili swoje funkcje na kolei, poczcie i administracji, otrzymali jednak polski nadzór. 30 grudnia zawiązali oni wiec kolejarzy zwołany przez zdominowaną przez Niemców Radę Robotniczą, który to jednak został przez Józefa Idziora szybko rozwiązany, aby nie dopuścić do mobilizacji i działań tutejszej ludności przeciw polskiemu powstaniu zbrojnemu.
Dzień później w Ostrowie na cmentarzu przy ulicy Wrocławskiej odbył się pogrzeb Jana Mertki. Wzięli w nim tłumnie udział mieszkańcy Ostrowa i okolic była to wielka manifestacja patriotyczna. Jak podawał niemiecki raport wojskowy: Na czele konduktu pogrzebowego kroczyły drużyny skautów, drużyny gimnastyczne, oddział wojaków i delegacje żołnierzy ze Szczypiorna z wieńcami. Wieczorem miasto zostało wyzwolone przez oddział, w którym służył Mertka.
1 stycznia 1919 roku wolną linią kolejową z Poznania przez Ostrów – Skalmierzyce – Kalisz przejechał do Warszawy Ignacy Paderewski. Pół miesiąca później, tj. 16 stycznia został premierem odrodzonego kraju. Dworzec skalmierzycki nadal odgrywał ważną rolę. W styczniu oraz na początku lutego 1919 roku pełnił rolę tymczasowych koszar i magazynu broni dla oddziałów, stając się głównym miejscem organizacji sił powstańczych w rejonie Skalmierzyc.
Wprawdzie Nowe Skalmierzyce były już wolne, ale to nie oznacza, że powstanie zostało zakończone. W tym czasie w ręku Polaków był już obszar wyznaczony od północy przez Noteć, na zachodzie przez rozlewiska i jeziora obrzańskie, na południu zaś przez linię Rawidz – Zduny – Ostrzeszów.
Kiedy dowództwo nad powstańcami objął gen. Dowbor-Muśnicki, oddziały ochotnicze przekształciły się w regularną armię. Strona niemiecka również mobilizowała swoje siły, dążąc do stłumienia ruchu powstańczego. Pod naciskiem państw zachodnich, głównie Francji, Niemcy zgodziły się na rozejm, podpisany 16 lutego 1919 roku w Trewirze na zasadzie stanu posiadania. Powstanie Wielkopolskie pozbawiło Niemców elementu przetargowego, jakim miała być Wielkopolska na Konferencji Pokojowej w zamyśle przynajmniej części polityków. Jeszcze przed rozejmem trwały tutaj prace organizacyjne na wszystkich polach i ożywiła się gospodarka. Niemcy zaś zaczęli opuszczać ten teren, także z obaw przed dyskryminacją. Obniżyło to procent liczby ludności niemieckiej z około 38% do około 15%.
Również i w Biskupicach Ołobocznych mieliśmy żołnierzy ochotników w Powstaniu Wielkopolskim. Tutaj jedna z relacji tamtych dni została spisana na podstawie słów Stanisława Zembskiego urodzonego 1898 r.
Poniżej lista mieszkańców Biskupic Ołobocznych biorących udział w Powstaniu Wielkopolskim wg. www.powstancywielkopolscy.pl z ich krótką notką biograficzną.
Rodzice: Stanisław,
Ur.: 1888-10-19, Biskupice (Ostrów Wlkp.)
Uchwała Rady Państwa nr: 08.01-0.716 z dnia 1958-08-01
Opis:
Czaja Andrzej brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku, a mianowicie: od 1904 r. do 1918 r. jako dobry patriota brał udział w pracach społecznych należąc do Sokoła, Towarzystwa Przemysłowców i był jednym z głównych organizatorów Zjednoczenia Zawodowego Polskiego, pomimo prześladowania ze strony władz pruskich. Działalność ta odbywała się na terenie m. Berlina. Po zakończeniu wojny światowej wolny od wojskowości brał czynny udział w pracy niepodległościowej należąc do tajnego komitetu przygotowania Powstania Wielkopolskiego. Podczas przewrotu politycznego w Niemczech zajmował stanowisko łącznikowego i emisariusza pomiędzy Komendą Straży Ludowej a Komitetem Werbunkowym na terenie Berlina i niejednokrotnie narażał się na życie i mienie. Z chwilą wybuchu Powstania Wlkp., dnia 27 grudnia 1918 r., odważnie przyczyniał się do rozbrajania Niemców i oswobodzenia Wielkopolski pracując w Komendzie Straży Ludowej, a następnie w Prezydium Policji. W dniach gdy przedostał się przez granicę niemiecką brał czynny udział w walkach ulicznych m. Poznania, a następnie w policji w Poznaniu.
Dodatkowe informacje:
Podstawa: Zaświadczenie kapituły Odznaki Pamiątkowej Za Waleczność Powstania Wlkp. 1918/19 z dnia 1 marca 1933 r. L.dz. 21/3/33 . Zmarł dnia 29 kwietnia 1968 roku, spoczywa na cmentarzu w Poznaniu – Junikowie.
Rodzice: Stanisław, Maria
Ur.: 1900-12-24, Biskupice Ołoboczne (Ostrów Wlkp.)
Uchwała Rady Państwa nr: 12.22-0.764 z dnia 1966-12-22
Opis:
Sylwester Krawczyk od 4.2.1919 r. brał udział w Powstaniu Wielkopolskim początkowo w Szczypiornie pod dowództwem ppor. Jernalczyka, gdzie pełnił służbę graniczną i brał udział w likwidowaniu pojedynczych grup oddziałów niemieckich. Następnie udział w bitwach w miejscowości Karolinki pow. Rawicz pod dowództwem sierż. Nowaka. Dalej odpieranie ataków Niemców, którzy atakowali Miejską Górkę w lutym 1919 r. Po odparciu natarcia Niemców, brał udział w utrzymaniu pozycji frontowych w 6 kompanii 11 Pułku Strzelców Wlkp. Po zakończeniu powstania w maju 1919 r. przeszedł do formacji regularnych Wojska Polskiego do 15 p.p. Następnie przeniesiony do 15 Pułku Ułanów, skąd zwolniony do cywila 24.8.1921 r.
Rodzice: Andrzej, Franciszka Zębska
Ur.: 1892-09-03, Biskupice Ołoboczne (Ostrów Wlkp.)
Uchwała Rady Państwa nr: 12.19-0.2385 z dnia 1974-12-19
Opis:
Od 29.12.1918 do 12.02.1919 ochotniczo z bronią w ręku brał udział w działaniach powstańczych w miejscowościach Skalmierzyce, Chynowa, Czarnylas pod dow. podoficera Idziora. Od 13.02.1919 do 11.1919 pracował na roli w Chynowie. Od 1920 do 1922 pracował w górnictwie we Francji. Od 1928-1966 pracował na roli we własnym gospodarstwie w Biskupicach Ołobocznych, pow. Ostrów Wlkp. W 1967 gospodarstwo przekazał synowi.
Rodzice: Teodor, Antonina Jakubowska
Ur.: 1898-09-19, Biskupice (Ostrów Wlkp.)
Uchwała Rady Państwa nr: 07.19-0.148 z dnia 1960-07-19
Opis:
Piec Stanisław wstąpił dnia 27.12.1918 r. do 1 komp. w Szczypiornie i brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku przeciwko Niemcom w miejscowościach Szczypiorno i Ostrów Wlkp. W walce o Skalmierzyce w dniu 31.12.1918 r. wraz z innymi kolegami udaremnił Niemcom ucieczkę z dwoma wagonami załadowanymi bronią i amunicją i zdobycie tychże. W czasie okupacji 23.10.1939 wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec – Hornuburg, gdzie przebywał do 26.11.1945 r.
Rodzice: Ignacy, Franciszka
Ur.: 1889-02-17, Biskupice Ołoboczne (Ostrów Wielkopolski)
Uchwała Rady Państwa nr: 08.01-0.715 z dnia 1958-08-01
Opis:
Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim od 29 grudnia 1918 roku do 10 stycznia 1919 roku w kompanii skalmierzyckiej pod dowództwem st. sierżanta Idziora Józefa, z bronią w ręku. Ze względu na zły stan zdrowia pozostał w kompanii wartowniczej. Podstawa: 1/ dyplom uznania za czynny udział w akcji zbrojnej w Powstaniu Wielkopolskim w 1918/1919 roku, nadany przez Zarząd Główny Związku Powstańców Wielkopolskich z dnia 27 grudnia 1948 roku, nr weryfikacyjny 9513, 2/ oświadczenie świadków.
Rodzice: Ignacy, Franciszka
Ur.: 1894-12-28, Biskupice Ołob. (Ostrów Wlkp.)
Uchwała Rady Państwa nr: 11.13-0.916 z dnia 1958-11-13
Opis:
Stodolny Sylwester brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. 1918/19 r. i to: od 29 do 31-12-1918 r. w oddziale powstańczym zorganizowanym przez Radę Ludową pod dowództwem por. Idziora przy odbiorze miejscowości Skalmierzyce. Bezpośrednio po odbiorze pełnił służbę na dworcu w Skalmierzycach jako kontroler rozmów telefonicznych i telegr. Podstawa: protokół zeznań dwóch świadków, zatwierdzonych przez Zarząd Koła ZBoWiD w Skalmierzycach z dnia 18-10-1957 r. Następnie wstąpił dnia 13-01-1919 r. ochotniczo w szeregi powstańców i wcielony dnia 14-01-1919 r. do Oddziału Pogranicza w Szczypiornie pod dowództwem por. Jeneralczyka i Zakrzewskiego, szkoląc tam rekrutów do szeregów powstańczych. Po ukończeniu powstania pozostał nadal w Wojsku Polskim aż do 09-04-1920 r. Podstawa: książeczka wojskowa Gł. Ks. ewid. P.K.U. Ostrów 107/1. Bezpośrednio po zwolnieniu z wojska wstąpił do służby na PKP, którą pełni do dnia dzisiejszego. (…)
Rodzice: Franciszek, Maria
Ur.: 1899-01-09, Biskupice (Ostrów Wlkp.)
Uchwała Rady Państwa nr: 01.09-0.3 z dnia 1960-01-09
Opis:
Zembski Kazimierz brał czynny udział z bronią w ręku od 13.11.1918 r. do 12.02.1919 r. w oswobodzeniu Skalmierzyc i okolicy pod dow. Józefa Idziora. Podstawa: zaświadczenie DOK nr VII referat Historyczny nr 276/38 21798/38 z dnia 15.12.1938 r.
Rodzice: Marcin, Józefa Klusak
Ur.: 1898-04-21, Biskupice (Ostrów Wlkp.)
Uchwała Rady Państwa nr: 04.03-0.301 z dnia 1974-04-03
Opis:
Brał udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku w okresie od 29.12.1918r. do dnia 18.2.1919r. w Kompanii w Biskupicach Ołobocznych i Skalmierzycach pod dowództwem st.sierż. Zemskiego Tadeusza i walczył z Niemcami w rejonie południowym pod Skalmierzycami i Szczypiornem.Po powstaniu pozostał w Wojsku Polskim do 20.7.1920r. w 8 Pułku Strzelców Wlkp. w batalionie w Pleszewie pod dowództwem kpt. Komorowskiego.
Rodzice: Franciszek,
Ur.: 1889-10-15, Biskupice (Ostrów Wielkopolski)
Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.950 z dnia 1957-12-06
Opis:
Zębski Tadeusz brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim od 27.12.1918 organizując oddział powstańczy Biskupic Ołobockich z którym na czele jako sierżant wyrusza do Skalmierzyc w celu rozbrojenia oddziałów niemieckich tam się znajdujących. W pierwszej dekadzie stycznia 1919 wyrusza pod dow. por. Modrzejewskiego pod Krotoszyn jak również walczy pod Zdunami. Pod koniec lutego 1919 wstępuje do 29 pułku strzelców Kaniowskich odkomenderowany jako zastępca komendanta Obozu Jeńców Słowiańskich, gdzie przebywa aż do roku 1920.
Antoni Danielak
· urodzenie: 1893.01.01 Biskupice
· data śmierci: 1939.12.14 lub 1946.12.07
· uwagi: zamordowany w Winiarach
· źródła:
- Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego 2008, R. III
- Banach Witold, Kowalewska Barbara, Zbrodnia w Winiarach. Obywatele Ziemi Ostrowskiej zamordowani w dniu 14 grudnia 1939, Ostrów Wielkopolski 2006
Władysław Danielczyk
· urodzenie: 1895.07.13 Biskupice Ołoboczne pow. Ostrów
· rodzice: Jakób, Katarzyna
· jednostka: Straż Ludowa Skalmierzyce
· status/stopień: kapral
· uwagi: I.487.11387
· odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
- Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
- Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego 2008, R. III
Sylwester Krawczyk
· urodzenie: 1900.12.24 Biskupice Ołoboczne
· rodzice: Stanisław, Maria
· jednostka: 6 Kompania 11 Pułku Strzelców Wielkopolskich
· odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
· źródła:
Wawrzyn Stefan Kwiasowski
· urodzenie: 1892.09.03 Biskupice Ołoboczne
· ojciec: Andrzej
· status/stopień: podporucznik mianowany
· uwagi: Uchwała W 49/73
· odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
· źródła:
- Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
- Archiwum Prezydenta RP, Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 49/73
Leon Marciniak
· urodzenie: 1897.03.23 Biskupice Ołoboczne, pow. Ostrów
· ojciec: Stanisław
· status/stopień: plutonowy
· uwagi: I.487.19087
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 44: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 – 16966]
Tomasz Pawlak
· urodzenie: 1891.12.11 Biskupice Szalone
· data śmierci: 1953.08.29
· miejsce pochówku: Żabikowo
· rodzice: Antoni, Katarzyna Połczyńska
· uwagi: USC Skalmierzyce 221/1891, I.487.18
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
- Inne źródła (szczegółowe informacje u administratora bazy)
Stanisław Piec
· urodzenie: 1898.09.19 Biskupice pow. Ostrów
· rodzice: Teodor, Antonina
· jednostka: Batalion Ostrzeszowski, 1 Kompania w Szczypiornie
· uwagi: Katowice 595/33
· odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
· źródła:
- Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
- Powstańcy Wielkopolscy z Ziemi Ostrzeszowskiej. Słowniczek biograficzny, pod red. Marka Makieły, Marka Rezlera, Zygmunta Wierusza, T. 1, Poznań 2001
- Archiwum Państwowe w Katowicach, Zespół: Związek Bojowników o Wolność i Demokrację Zarząd Okręgu w Katowicach z lat [1937] 1949–1989 [2013], sygn. 510–658: Alfabetyczny wykaz członków ZBOWiD Katowice
Jan Stodolny
· urodzenie: 1889.02.17 Biskupice Ołoboczne, pow. Ostrów
· rodzice: Ignacy, Franciszka
· jednostka: Kompania Skalmierzycka
· status/stopień: szeregowiec
· uwagi: I.487.4899, Skalmierzyce Nowe, robotnik
· odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
- Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 45: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 – 23302]
Stanisław Stodolny
· urodzenie: 1893.03.30 Biskupice Szalone, pow. Ostrów
· ojciec: Paweł
· status/stopień: szeregowiec
· uwagi: I.487.4902
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
Sylwester Stodolny
· urodzenie: 1894.12.28 Biskupice Ołob.
· rodzice: Ignacy, Franciszka
· odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
· źródła:
Tomasz Stodolny
· urodzenie: 1896.09.12 lub 1896.12.12 Biskupice Ołoboczne
· rodzice: Tomasz, Agnieszka
· jednostka: Kompania Skalmierzycka
· status/stopień: starszy sierżant, podporucznik mianowany
· uwagi: I.487.4903, Uchwała W 15/72
· odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
- Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 31: Spis zweryfikowanych 101 – 4621
- Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego 2008, R. III
- Archiwum Prezydenta RP, Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 15/72
Stanisław Szczepaniak
· urodzenie: 1891.04.27 Biskupice Ołoboczne, pow. Ostrów
· status/stopień: starszy sierżant
· uwagi: I.487.5496, Ostrów, asesor kolejowy
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 45: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 – 23302]
Idzi Ignacy Szkudlarek
· urodzenie: 1896.08.31 Biskupice
· ojciec: Franciszek
· status/stopień: szeregowiec, podporucznik mianowany
· uwagi: I.487.5690, Uchwała W 15/72, Biskupice, pow.Ostrów, rolnik
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 45: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 – 23302]
- Archiwum Prezydenta RP, Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 15/72
Stanisław Szymczak
· urodzenie: 1876.11.14 Biskupice Szalone
· rodzice: Marcin, Marianna
· jednostka: Batalion Ostrzeszowski
· status/stopień: szeregowiec
· uwagi: I.487.6015, Akt Urodzenia USC Skalmierzyce Nr 183/1876
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 32: Spis zweryfikowanych 4622 – 9099
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 44: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 – 16966]
- Powstańcy Wielkopolscy z Ziemi Ostrzeszowskiej. Słowniczek biograficzny, pod red. Marka Makieły, Marka Rezlera, Zygmunta Wierusza, T. 1, Poznań 2001
- Inne źródła (szczegółowe informacje u administratora bazy)
Walenty Szymczak
· urodzenie: 1895.01.24 Biskupice Szalone
· rodzice: Marcin, Julianna
· jednostka: Batalion Ostrzeszowski
· status/stopień: szeregowiec, kanonier, bombardier
· uwagi: I.487.6021, Akt Urodzenia USC Skalmierzyce Nr 14/1895; Ostrzeszów, restaurator
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Koła poza Poznaniem
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 44: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 – 16966]
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 45: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 – 23302]
- Powstańcy Wielkopolscy z Ziemi Ostrzeszowskiej. Słowniczek biograficzny, pod red. Marka Makieły, Marka Rezlera, Zygmunta Wierusza, T. 1, Poznań 2001
- Inne źródła (szczegółowe informacje u administratora bazy)
Kazimierz Zembski
· urodzenie: 1899.01.09 Biskupice
· rodzice: Franciszek, Maria
· odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
· źródła:
Stanisław Zembski
· urodzenie: 1898.04.21 Biskupice Ołoboczne
· rodzice: Marcin, Józefa
· jednostka: Kompania w Biskupicach Ołobocznych, Kompania Skalmierzycka
· uwagi: Uchwała W 49/73, Akt Urodzenia USC Skalmierzyce Nr 80/1898
· odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
· źródła:
- Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, sygn. 354: Relacje i wspomnienia dotyczące powstania wielkopolskiego: 1. Białośliwie, powiat Wyrzysk, województwo bydgoskie, 2. Biskupice Ołoboczne, powiat Ostrów Wielkopolski, województwo poznańskie, 3. Budzyń, powiat Chodzież, województwo poznańskie, 4. Buk, powiat Nowy Tomyśl, województwo poznańskie. Zdjęcie: s.12. – fotografia relacjonującego
- Inne źródła (szczegółowe informacje u administratora bazy)
- Archiwum Prezydenta RP, Nominacje na stopień oficerski. Uchwała W 49/73
Tadeusz Zębski
· urodzenie: 1889.10.15 Biskupice, pow. Ostrów Wlkp.
· data śmierci: 1967.04.28
· miejsce pochówku: Swarzędz św. Marcina
· rodzice: Franciszek, Marianna
· jednostka: Oddział Powstańczy w Biskupicach Ołobockich
· status/stopień: sierżant
· uwagi: I.487.8750, Swarzędz, kupiec, odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Akt Urodzenia USC Skalmierzyce Nr 258/1889
· odznaczenie: Wielkopolski Krzyż Powstańczy
· źródła:
- Wojskowe Biuro Historyczne (daw. CAW), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.)
- Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
- Powstańcy Wielkopolscy. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, t. XII, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2015
- Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 45: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 16967 – 23302]
- Udział mieszkańców Swarzędza i okolic w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919, pod red. Aurelii Bartoszek, Arkadiusza Małyszki i Mariana Pokorskiego, Swarzędz 2015
- Szukamy Powstańców Wielkopolskich na swarzędzkich cmentarzach, „Prosto z Ratusza” 2017, nr lipiec-sierpień, s. 20-21
- Inne źródła (szczegółowe informacje u administratora bazy)
Źródła:
http://powstancy-wielkopolscy.pl
https://noweskalmierzyce.pl
