Pierwszy kościół w Biskupicach Ołobocznych i plany odbudowy
Pierwotny kościół, zbudowany w XII w., był już pod wezwaniem świętego
Bartłomieja Apostoła. Budynek drewniany uległ jednak zniszczeniu i pierwsza jego odbudowa miała miejsce w połowie XVI wieku. Kościół obecny również drewniany, wzniesiony został ok. 1726 r. staraniem ówczesnego proboszcza księdza Marcina Romieńskiego z pomocą arcybiskupa Stanisława Szembeka — prymasa Polski.
Budowa XVII w.
Świątynia została zbudowana w formie jednonawowej konstrukcji zrębowej z drewna. Kościół jest orientowany i powstał na planie krzyża łacińskiego. Dwie kaplice ustawione symetrycznie po bokach nawy, zamknięte prostokątnie o kalenicach niższych od nawy głównej tworzą pozorny transept. Zamknięte trójbocznie prezbiterium jest mniejsze od nawy. Przylega do niego od północy piętrowa zakrystia. Kruchta umieszczona z boku nawy od strony południowej poprzedzona jest podcieniem. Pokryta została dachem namiotowym i zwieńczona wieżyczką z latarnią. Wieża na planie kwadratu, zwieńczona jest gontowym hełmem cebulastym z latarnią. Dach o budowie dwukalenicowej został pokryty gontem z drewnianą wieżyczką na sygnaturkę, zakończoną hełmem gontowym z latarnią. Wewnątrz kościoła znajduje się strop belkowany w nawie oraz pozorne, ośmioboczne kasetony. Na belce tęczowej znajduje się krucyfiks dzieło Pawła Brylińskiego oraz rzeźby św. Piotra i św. Andrzeja (z krzyżem w kształcie litery X, na którym został ukrzyżowany), w stylu barokowym, z początku XVIII w. Chór muzyczny z prospektem organowym i wystawionym parapetem w części środkowej wsparty jest na dwóch ozdobnych stupach. Kościół jest obustronnie oszalowany. Ołtarz główny wybudowany został w stylu barokowym, pochodzi z pierwszych lat XVIII w. W zwieńczeniu akantowym ołtarza umieszczono obraz świętej Anny Samotrzeć (w średniowieczu słowo „samotrzeć” oznaczało „we troje razem”). W polu środkowym ołtarza znajduje się obraz świętego Józefa z Dzieciątkiem Jezus. Stanowi on zasłonę dla łaskami słynącego obrazu Matki Boskiej Opieki z Dzieciątkiem Jezus. Kult Matki Boskiej utrwalił się w parafii od początku XVIII wieku. Miejscowa tradycja wiąże go z opieką Maryi w czasach panującej tu epidemii. Stąd na północnej ścianie prezbiterium znajdują się liczne wota jako wyraz wdzięczności za otrzymane laski. Przy ścianie północnej nawy, tuż przy prezbiterium, stoi okazała ambona. Po jej przeciwnej stronie umieszczono tondo z postacią świętego Antoniego Padewskiego dłuta Marcina Rożka z 1919 r. Południową ścianę nawy zdobią dwa wielkie obrazy: Matki Boskiej Bolesnej (siedem mieczy symbolizuje cierpienia Matki Bożej) i świętej Teresy od Dzieciątka Jezus (z charakterystycznymi atrybutami róż i krzyża). W północnej części transeptu w bocznym ołtarzu umieszczony jest obraz Chrystusa w czasie Ostatniej Wieczerzy, a w południowej — obraz świętego Bartłomieja Apostoła, patrona kościoła.
XX wiek
W latach 1919-1924, z inicjatywy księdza proboszcza Kazimierza Kostrzewskiego, kościół został rozbudowany i gruntownie odrestaurowany z zastosowaniem urozmaiconych form dekoracji rzeźbiarsko-stolarskiej. Przedłużono nawę od zachodu, dobudowano wieżę i transept. Ze starej świątyni z 1726 r. przeniesiono jedynie belkę tęczową, krucyfiks oraz zachowano konstrukcję podchórza. Na zewnętrznej południowej ścianie umieszczona jest pamiątkowa tablica, poświęcona księdzu proboszczowi Marianowi Jezierskiemu, zamęczonemu w obozie koncentracyjnym w Dachau w 1942 r. W czasie II wojny światowej, kościół zamknięto. Po wojnie został odnowiony i zelektryfikowany. W latach 1947-1954 wbudowana została również obecna plebania, zastępując poprzedni drewniany budynek. W 1975 r. kościół uznany został za zabytek architektury drewnianej XVIII wieku. W 1979 r. przeprowadzono wymianę instalacji elektrycznej i założono nowe oświetlenie. Równocześnie ks. dziekan Eugeniusz Lijewski co pięć lat zlecał naprawę ubytków na dachach i elewacjach zewnętrznych oraz konserwację całego kościoła na zewnątrz. Podobne zabiegi w latach: 1985, 1990 i 1996, przeprowadzał kolejny proboszcz — ksiądz Marian Kończak.
Czasy współczesne
W 1986 r. w kościele zainstalowano 11 pieców akumulacyjnych. Uporządkowany został teren przykościelny, wydzielono miejsca parkingowe. Dobudowano schody prowadzące na plac przykościelny oraz zainstalowano zadaszenie, dzięki któremu wiele uroczystości mogło odbywać się na zewnątrz. W 1990 r. proboszcz ksiądz Marian Kończak odnalazł na strychu 8 drewnianych figur, które poddano renowacji w pracowni Juliana Wiącka i umieszczono z powrotem w kościele. Wśród nich znajdują się postacie: św. Jana Chrzciciela, św. Zachariasza, św. Wawrzyńca, św. Anny, św. Jacka, św. Józefa, św. Pawła oraz figura Chrystusa Frasobliwego. W 1996 r., dzięki pracy parafian: Kazimierza Stasiaka oraz jego synów, w kościele położono nową podłogę z drewna modrzewiowego. Jednocześnie proboszcz Marian Kończak zlecił miejscowym stolarzom: Józefowi i Piotrowi Kukułkom, wymianę okien, które również zostały wykonane z modrzewia. Wymieniono także zniszczone deski na elewacjach zewnętrznych oraz niektóre belki na betonowym cokole kościelnym. Cmentarz przykościelny odnowiono, a wokół kościoła położono betonowy chodnik. Satry parkan zastąpiono nowym płotem. Wyremontowano budynek gospodarczy. W zakrystii zainstalowano metalowy sejf do przechowywania naczyń liturgicznych. Wszystkie prace wykonywane od 1986 r. zostały sfinansowane z darowizny Wojciecha Wasielewskiego — parafianina, który po II wojnie światowej osiadł w Kanadzie. Kolejną inwestycją zrealizowaną w latach 1996-1999 była kaplica przedpogrzebowa W czerwcu 1999 r. poświęcił ją ksiądz biskup Stanisław Napierała. We wrześniu 2000 r. gruntownej renowacji poddane zostały organy kościelne. W 2002 r., dzięki staraniom księdza proboszcza Mariana Kończaka oraz jego następcy — księdza proboszcza Witolda Slowińskiego, przeprowadzono gruntowny remont dachu kościoła. Najpierw wymieniono drewniane gonty od strony probostwa; w 2003 r. na pozostałej części dachu, a w 2004 r. na wieżyczkach kościelnych. W 2005 r. wokół kościoła położono kostkę brukową. W przeciągu lat 2002-2007 jego wnętrze zostało dwukrotnie poddane lakierowaniu. Pracy tej podjęła się firma parafianina, Józefa Banacha. W latach 2008-2010 ksiądz proboszcz Damian Marynowski przeprowadził gruntowny remont wnętrza plebanii wraz z wymianą instalacji. W sierpniu 2010 r. w zakrystii wymieniono meble. Wykonawcą prac był Józef Kukułka. W czerwcu 2011 r. w alei głównej cmentarza położona została kostka brukowa. Na przełomie lipca i sierpnia 2011 r. dokonano konserwacji całej powierzchni dachu kościoła.
Inne miejsca kultu
Na terenie parafii znajduje się siedem krzyży i kapliczka. Umieszczone są na miejscowym cmentarzu, przy drogach lub na terenach prywatnych w Biskupicach Ołobocznych i Bilczewie. Kapliczka w Bilczewie pobudowana została przed II wojną światową. VV jej górnej części umieszczona była rzeźba Chrystusa Frasobliwego dłuta Pawła Brylińskiego, a w środkowej zawieszony był obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Znajdowała się tu również figura św. Idziego. VV czasie wojny mieszkańcy Bilczewa zapobiegli zniszczeniu wyposażenia kapliczki, zabierając je i przechowując w domach, mury zostały jednak zburzone. W 1991 r. kapliczka została odbudowana, ponownie umieszczono w niej rzeźbę świętego Idziego, pieczołowicie przechowywaną w domu państwa Olszewskich. W górnej części kapliczki znajduje się figura Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Wspomniana wcześniej rzeźba Chrystusa Frasobliwego jest jedną z odnalezionych w 1990 r. na strychu kościoła i aktualnie znajduje się w jego prezbiterium.
Karolina Pustkowska, Jarosław Pustkowski
Opracowane na podstawie:
– materiały parafialne
– Małgorzata Kaźmierczak— Praca magisterska pt. „Dzieje parafii Biskupice Ołoboczne w latach 1945 — 2002″
– ks. Marian Kończak „Kapłanem być Chrystusa”
Zalajkuj i udostępnij 👇
Autor: Grzegorz Wojciechowski – Radny Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce
Redakcja: Mateusz Wojciechowski – www.mateuszwojciechowski.pl