Kronika szkolna Biskupic Ołobocznych – część IV

890

Najnowsza część naszej opowieści przenosi nas do lat 1880-1882. Dowiemy się z niej jak wyglądał stan szkoły w Biskupicach Ołobocznych w XIX w. Jak kształtowała się liczba uczniów oraz dlaczego budynek wymagał remontu. Lata te wiązały się także z tragicznymi losami pod zaborami, które również odciskały piętno na tych najmłodszych Polakach. Opisy te ilustrują jak wyglądał rygor stosowany przez okupantów Pruskich.
Zachęcamy także do zapoznania się z poprzednimi częściami: I, II i III (wystarczy kliknąć w numer)

1880

Dnia 16 marca tego roku odbył się tutaj publiczny egzamin. Następujący nauczyciele byli jego świadkami: Jabłoński ze Skalmierzyc, Babiak z Ociąża i Nitsche z Kurowa, poza tym przewodniczący zarządu szkolnego Ignatz Lesiewicz i Valentin Marchewka. Tego dnia obecnych było 154 dzieci. Sześć dni później urodziny Jego Mości cesarza i króla (przy. red. chodzi oczywiście o ostatniego cesarza Prus – Wilhelma II Hohenzollerna) świętowane były w tutejszej szkole w następujący sposób. O godzinie ósmej rano dzieci zebrały się w udekorowanej wieńcami klasie szkolnej. Po modlitwie dzieci zaśpiewały chorał Krzyżu święty. Teraz nastąpiła przemowa ze strony nauczyciela do dzieci, najpierw po niemiecku, a potem po polsku. Na to dzieci zaśpiewały hymn „Heil Dir im Siegerkranz“. Toast na cześć Jego Wysokości zakończył ten uroczysty akt.

Nowy rok szkolny nie przyniósł żadnych zmian w stosunkach szkolnych. Liczba dzieci utrzymała się na poziomie 180. Zatrudnienie drugiego nauczyciela stawało się koniecznością.

Jako wydarzenie lokalne należałoby odnotować w tym roku, że w miejscowości cieszono się wyjątkowo pięknymi żniwami, jednakże nie zostały też oszczędzone przed gradem, w szczególności owies i gryka zostały przez grad zniszczone.

Dzień Sedanu był w tym roku w sposób następujący świętowany. O godzinie ósmej rano tegoż dnia odświętnie ubrane dzieci (154) zjawiły się w przystrojonej wieńcami klasie szkolnej. Po modlitwie odśpiewano chóralnie „Kto się w opiekę“, po czym nastąpiła przemowa nauczyciela w obydwu językach. W uroczystej mowie podkreślono wielką wagę tego dnia i zakończył ją toast na cześć Jego Wysokości cesarza i króla oraz zwycięskiej armii niemieckiej. Na to nastąpiły „Deutsche Weihelied” „Stimmt an” itd. a wraz hymnem narodowym „Kennt ihr das Land“ uroczystości dobiegły końca.

W ciągu roku szkoła była wizytowana 22. września przez królewskiego powiatowego inspektora szkolnego pana dra Hippaufa. Tego dnia obecnych było 156 dzieci. 

Na początku drugiej połowy bieżącego roku szkolnego w klasach wyższych[1] wprowadzono nowe książki, zastępując książkę do czytania Kasińskiego książką do czytania Günthera i Strübinga część I.

Uroczystości urodzinowe Jego Mości cesarza i króla (22 marca 1881) odbyły się jak co roku w następujący sposób. O godzinie 8 dzieci ubrane odświętnie zebrały się w klasie szkolnej. Uroczystość zaczęła się modlitwą i chóralnym śpiewem „Rozmyślajmy dziś”, po którym nastąpiła przemowa nauczyciela, który opowiedział o błogosławionych rządach starzejącego się monarchy. Trzykrotny toast na pomyślność Jego Mości, hymn narodowy „Heil Dir in Siegerkranz” oraz inne patriotyczne pieśni tworzyły zakończenie święta.

Publiczny egzamin szkolny odbył się w tym roku (1881) 6.kwietnia; 13 dzieci odprawiono[2].

Liczba dzieci objętych obowiązkiem szkolnym na koniec roku szkolnego (12.04.1881) to 164.

1881/1882

Nowy rok szkolny rozpoczął się po Świętach Wielkanocnych i sprowadził wielu nieświadomych maluchów do szkoły przez co liczba uczniów wzrosła do olbrzymiej, mianowicie 185.

Frekwencję w szkole można określić jako regularną w semestrze letnim, co jest okolicznością bardzo korzystną rozwoju szkoły. W lipcu tego roku odbyła się powiatowa konferencja nauczycielska w Ostrowie, w której uczestniczył także miejscowy nauczyciel.

Dzień Sedanu również w tym roku oznajmiono przez odpowiednio uroczyste święto szkolne, podczas którego odbył się wykład nauczyciela i śpiewy patriotycznych pieśni.

Semestr letni chylił się ku końcowi, szóstka czternastoletnich dzieci – wyjątkowo – została zwolniona szkoły.

W drugiej połowie września szkoła była wizytowana przez królewskiego inspektora powiatowego pana dra Hippaufa, w którym to dniu 78 dzieci (I i II dział) zjawiło się w szkole. W wyniku bardzo łagodnej zimy uczęszczanie do szkoły było dosyć regularne, co jest naprawdę pożądaną okolicznością dla tutejszych stosunków szkolnych. Niektóre opuszczone dnie szkolne były wynikiem choroby dzieci.

Urodziny Jego Mości cesarza i króla obchodzono również w tym roku zwykły sposób, z godnością, mianowicie przez wykład względnie uroczystą mowę nauczyciela, a potem śpiewanie hymnu państwowego i innych pieśni patriotycznych.

Egzamin roczny odbył się 30 marca w obecności zarządu szkoły i innych gości. Stary rok szkolny zakończył się z dniem 4 kwietnia. 14 dzieci z zadowalającymi wynikami wraz z najlepszymi życzeniami opuściło szkołę.

Nowy rok 1882/83 zaczął się z dniem 13 kwietnia. 

Na początku roku szkolnego we wszystkich działach wprowadzono nowe książki do czytania, a mianowicie zamiast elementarza Schlimbacha od tej pory korzystano z Bocka w niższej klasie, a dla działu I i II wprowadzono książkę do czytania Günthera i Strübinga.

Do szkolnej listy obecności wpisano w bieżącym roku 182 dzieci objętych obowiązkiem szkolnym. Uczęszczanie do szkoły było dosyć regularne. Na św. Michała, wyjątkowo nastąpiło zakończenie szkoły przez czternastolatków, jednakże liczba objętych obowiązkiem szkolnym dzieci spadła jedynie na 178.

6 września szkoła była wizytowana przez powiatowego inspektora szkolnego dra Hippaufa.

Uroczystości srebrnego wesela Wielmożnej Pary Książęcej zgodnie z przepisami były świętowane w tutejszej szkole.

Podczas zimy uczęszczanie do szkoły było dosyć regularne, mimo tego, że także z powodu przeziębienia kilka dni szkolnych wypadło. Zajęcia szkolne nie były przesunięte z powodu dużego mrozu. Zły stan budynku szkolnego czynił przebywanie w klasie podczas takich dni prawie niemożliwy do zniesienia i prowadził często do zachorowań wśród dzieci.

Publiczny egzamin odbył się w tym roku w drugiej połowie miesiąca marca.

Jako że urodziny Jego Wysokości cesarza i króla przypadły w Wielkim Tygodniu, toteż uroczystości odbyły się w sobotę przed niedzielą palmową. W Wielkim Tygodniu w szkoły działały w zwykły sposób.

W ciągu roku odbyły się wybory i zatwierdzenie nowego skarbnika szkoły (Valentin Szymczak) i dwóch członków zarządu szkoły: gospodarzy Antona Kłósaka i Wojciecha Krysiaka. 


[1] Unterabteilung to klasy I-IV, a Oberabteilung to klasy V-VIII.

[2] Zakończyły edukację na poziomie szkoły podstawowej.

Oryginały kroniki